Το ταξίδι μέσα στον καινούργιο χρόνο που ανέτειλε συμβατικά πριν από λίγες ώρες, αρχίζουμε και πάλι, αδελφοί μου αγαπητοί. Γι΄ αυτό και μέσα στο μυστήριο της Θείας Λειτουργίας, στο οποίο ζούμε την παρουσία του Χριστού, ζητήσαμε από καρδίας από τον Κύριο να ευλογήσει «την ενιαύσιον ταύτην περίοδον» με το άπειρον έλεος Αυτού και να μας χαρίσει καιρούς ειρηνικούς και μία ευλογημένη και αίσια πορεία κατά την διάρκεια αυτής της χρονιάς.
Και το μέσο το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε, όπως κάνουμε πάντοτε, για να διαπεράσουμε τον παρόντα χρόνο που μας χάρισε με την αγαθότητά Του ο Θεός, είναι η ψυχή. Με αυτήν κινούμαστε. Με αυτήν αντιμετωπίζουμε θλιβερά και ευχάριστα. Με αυτήν ως σύντροφο πιστό διαλέγουμε, ανάλογα με την φορά των κυμάτων, άλλοτε τον πλατύ δρόμο των απολαύσεων που μας προσφέρει η παρούσα ζωή, άλλοτε τις διακλαδώσεις των συγχύσεων στους σκοτεινούς δρόμους της απιστίας και άλλοτε «την στενήν και τεθλιμμένην οδόν» του Κυρίου η οποία οδηγεί στην Ζωή.
Με την θέλησή μας μπορούμε να αποφεύγουμε εκείνα που διαφημίζουν ευτυχία, αλλά μας οδηγούν στην άβυσσο της απώλειας ή να χρησιμοποιούμε εκείνα που μας χαρίζουν λύτρωση από την τυραννία των παθών, συνέπεια στην χριστιανική μας ζωή, πιστότητα στο πρόσωπο του Θεανθρώπου και είσοδο στην αιώνια δόξα και μακαριότητα. Δεν πρέπει, λοιπόν, να διαφεύγει της προσοχής μας το δώρο της ελευθερίας που μας χάρισε ο Θεός και ο προορισμός μας που είναι η Βασιλεία των Ουρανών.
Το ταξίδι αυτό της ζωής είναι δύσκολο και τα κύματα πελώρια, έτοιμα να καταποντίσουν το πλοιάριο της υπάρξεώς μας. Η θάλασσα μέλαινα και ζοφώδης, όπως θα την περιγράψει ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης. Ο προορισμός μας μακρινός και η χώρα για την οποία πορευόμαστε είναι «άγνωστη».
Γι’ αυτό ο «πάντας ανθρώπους θέλων σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν»1 Άγιος Θεός, με την πρόνοιά Του για την δική μας σωτηρία, μας συνέστησε οδικό κώδικα. Μας έδωσε ταξιδιωτικές οδηγίες, ώστε με ασφάλεια να διανύσουμε το πέλαγος της ζωής. Να έχουμε ευτυχία στο ταξίδι, αλλά και εκπλήρωση των πόθων και των οραματισμών μας για την κατάκτηση της χώρας αυτής που θα είναι και η μόνιμη πατρίδα μας. Καί αυτός ο κώδικας, ο σωτήριος, είναι η πυξίδα, που δεν είναι άλλη από την ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.
Επιτρέψτε μου σήμερα, αυτήν την εόρτιο ημέρα, μαζί με τις ευχές και τις προσευχές της Αγίας μας Εκκλησίας για μία ευλογημένη χρονιά, να μεταφέρω στην αγάπη σας λίγες σκέψεις δανεισμένες από την Αγία Γραφή και τους θεοφόρους Πατέρες, προκειμένου στο ταξίδι αυτό του χρόνου να έχουμε ως ασφαλή συνοδοιπόρο την πυξίδα.
Καί, πρώτον. Την ονόμασαν ικανότητα του πνεύματος του ανθρώπου να κρίνει την ηθική αξία η απαξία των πράξεών του. Κατά τον Απόστολο Παύλο, είναι ο εσωτερικός νόμος ο οποίος είναι γραμμένος στην καρδιά του κάθε ανθρώπου: «το έργον του νόμου γραπτόν εν ταίς καρδίαις αυτών, συμμαρτυρούσης αυτών της συνειδήσεως»2. Είναι η φωνή του Θεού, που σε κάθε στιγμή της ζωής μας αντηχεί από το βάθος του ψυχικού μας κόσμου.
Είναι το αδέκαστο και αδιάφθορο δικαστήριο, που σύμβουλο έχει τον λόγο και τις εντολές του Θεού3.
Είναι ο οδοδείκτης για να βαδίζουμε την ευθεία οδό4.
Είναι ο άγραφος φυσικός νόμος5.
Είναι ο έμφυτος διδάσκαλος της αρετής6.
Είναι ο ακούραστος σύμμαχος, ο άριστος ιατρός, ο πολύτιμος οδηγός, ο ακοίμητος φύλακας, η πολύτιμος άγκυρα.
Είναι ο οδηγός και κριτής στην ζωή μας: «…όταν ο Κύριος δημιουργούσε τον άνθρωπο . . . τοποθέτησε μέσα του την συνείδηση να είναι διαρκής κατήγορος, χωρίς να μπορεί να παραλογισθεί μήτε να εξαπατηθεί ποτέ»7. Επιπλέον, η συνείδησή μας, ως μικρογραφία του Ευαγγελίου και ως δώρο Θεού, μας πιέζει, μας ενοχλεί, μας ελέγχει, διαμαρτυρόμενη, προκειμένου να μας αποτρέψει από την επιτέλεση του κακού και αντίθετα να μας προτρέψει σε κάθε καλό και ευάρεστο στον Θεό και σε κάθε καλή προσφορά προς τον συνάνθρωπο.
Όταν ακόμη, κλονίζεται η πνευματική μας υγεία και οι λογισμοί ως άλλοι ληστές κυριεύουν τον χώρο της ψυχής μας, η συνείδηση εκπέμπει σήμα κινδύνου, με σκοπό να πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα και φάρμακα για την πνευματική μας υγεία. Γι’ αυτό και ο σοφός Σειράχ την ονομάζει οφθαλμό: «Έθηκε τον οφθαλμόν αυτού επί τας καρδίας αυτών»8. Καί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος την παρουσιάζει ως τον πιο πικρό κατήγορο : «Δεν υπάρχει κατήγορος πικρότερος από την συνείδηση. Γι’ αυτό όταν βασανιζόμαστε από εκείνον τον φοβερότατο κατήγορο, τους εξωτερικούς κατηγόρους που είναι ημερότερους, τους υποφέρουμε εύκολα»9.
Δεύτερον. Μας χρειάζεται αυτή η πυξίδα. Γιατί μέσα στα πνευματικά ρεύματα, στους κλονισμούς και στις στιγμές της πτώσεως και της απιστίας, με αυτήν οδηγό μπορούμε να αποφύγουμε το ναυάγιο. Δεν είναι μόνον περιπτώσεις μεγάλες, όπως φόνοι ή αδικίες, αλλά και τόσες άλλες στιγμές της καθημερινότητας, όπως η αδιαφορία για τον συνάνθρωπο, η παραμέληση της αγάπης στο πρόσωπό του, η παρουσία του ψεύδους, της συκοφαντίας, της ιδιοτέλειας, του φαρισαισμού και της υποκρισίας, που θα τις είχαμε αποφύγει εάν είχαμε ακολουθήσει τις οδηγίες αυτής της πυξίδας. Κι αν ακόμη στην ζωή μας συναντήσουμε κινδύνους και περιπέτειες, αν επιτρέψει ο Θεός διωγμούς και στερήσεις, όπως στην ζωή των Αγίων μας, μόνο η ηρεμία της καθαρής συνειδήσεως μας πληροφορεί ότι πολιτευόμαστε σωστά. «Η ψυχή την έμφυτον ταύτην δύναμιν της συνειδήσεως έλαβε παρά Θεού προς γνώσιν του θείου θελήματος και συνταύτιση του θελήματος αυτής προς το θείον θέλημα», θα γράψει ο θαυματουργός Άγιος Νεκτάριος. Γι’ αυτό έχει λεχθεί πολύ σωστά ότι, αυτόν τον χαμένο θησαυρό δεν τον αντικαθιστούν ούτε τα πλούτη, ούτε οι δόξες, ούτε οι τιμές. Έστω κι αν όλος ο κόσμος είναι εναντίον μας, εμείς θα βρισκόμαστε μέσα στην ατμόσφαιρα της παρουσίας και της αγάπης του Θεού.
Τρίτον. Απέναντι σε αυτό το δώρο του Θεού, έχουμε υποχρέωση να υπακούμε και όχι να αδιαφορούμε. Οι συνεχείς συμβιβασμοί σε θέματα πίστεως, ήθους, τρόπου ζωής, οι υποχωρήσεις και οι αβαρίες μας οδηγούν στην ασθένεια και στον σκοτασμό του νού. Γι’ αυτό, η προτροπή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου είναι χαρακτηριστική για τον καθένα μας : «Σε κάθε πράγμα, μεγάλο η μικρό, συμβουλεύσου πρώτα τη συνείδησή σου. Εξέταζε, όχι με αμέλεια, ούτε στην επιφάνεια, αλλά στο βάθος και με πολύ επιμέλεια και ακρίβεια»10. Καί θα προσθέσει : «Σπούδαζε να φυλάττεις πάντοτε καθαρή την συνείδησή σου». «Γιατί όταν κάποιος έχει καθαρή την συνείδηση και απαλλαγμένη από κάθε ρύπο, θα μπορέσει να έχει στα βάθη του ένοικο τον ίδιο τον Κύριο των όλων»11.
Αδελφοί μου, καινούργιος χρόνος και πάλι, κάτω από το άγρυπνο μάτι του Θεού. Οι ώρες και οι ημέρες τρέχουν και από την καρδιά του χειμώνος που βρισκόμαστε, θα φθάσουμε στην άνοιξη και στο καλοκαίρι. Καί το μυστήριο και αυτού του χρόνου πάλι θα μείνει ανεξιχνίαστο, αφού δεν μπορούμε να γνωρίσουμε πλήρως ούτε το σήμερα, πολύ δε περισσότερο να εξιχνιάσουμε το μέλλον. Εκείνο το οποίο μας μένει είναι να εργαζόμαστε το σήμερα σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Γιατί, αν απολέσουμε τον καιρό της παρούσης ζωής, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να τον ξαναβρούμε. «Καιρόν εάν απολέσωμεν, αλλ’ ευρείν ου δυνάμεθα» θα μας πεί ο σήμερον τιμώμενος Ιεράρχης της Καισαρείας, Μέγας Βασίλειος.
Γι’ αυτό και μας χρειάζεται αυτήν την χρονιά, υπεύθυνη και φωτισμένη συνείδηση, η οποία είναι δυνατή και ανθεκτική σε όλους τους καιρούς και σε όλες τις δυσκολίες. Αυτή ας αποτελέσει τον ασφαλή οδηγό στο ταξίδι της ζωής μας, προκειμένου
να ζούμε πάντοτε μέσα στο αδιάκοπο παρόν του Θεού,
να εξαγοράσουμε τον καιρό της παρούσης ζωής, σύμφωνα με το παράγγελμα του Αποστόλου «εξαγοραζόμενοι τον καιρόν ότι οι ημέραι πονηραί εισί»12,
να πετύχουμε την υπέρβαση του χρόνου μέτήν χάρη του Θεού.
και να φθάσουμε στην πολυπόθητη πατρίδα, την αιωνιότητα, που είναι η Βασιλεία των Ουρανών.
Ενώνω μαζί σας αυτήν την ημέρα και τις δικές μου ευχές και προσευχές για τον καθένα σας ξεχωριστά και σας εύχομαι υγεία, δύναμη, κουράγιο, ευημερία, πρόοδο και εκπλήρωση όλων των πόθων και όλων των οραμάτων, με όσες δυνατότητες και ευκαιρίες θα μας προσφέρει ο «διά την ημετέραν σωτηρίαν σαρκωθείς και περιτμηθείς» Κύριος Ιησούς Χριστός.
Ευχέτης προς τον σαρκί περιτμηθέντα Κύριο Ιησού Χριστό
Ο Καστορίας Σεραφείμ
